ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΑ

Δημοσθένη Περί Συντάξεως 28-31

[28] ἀλλὰ νὴ Δία ταῦτα μόνον τότ’ εἶχε βέλτιον ἢ νῦν, τὰ δ’ ἄλλα
χεῖρον. πολλοῦ γε καὶ δεῖ, ἀλλ’ ὅ τι βούλεσθ’ ἐξετάσωμεν.
οἰκοδομήματα μέν γε καὶ κόσμον τῆς πόλεως, ἱερῶν καὶ
λιμένων καὶ τῶν ἀκολούθων τούτοις, τοιοῦτον καὶ το-
σοῦτον κατέλιπον ἐκεῖνοι ὥστε μηδενὶ τῶν ἐπιγιγνομένων
ὑπερβολὴν λελεῖφθαι, προπύλαια ταῦτα, νεώσοικοι, στοαί,
τἆλλα, οἷς ἐκεῖνοι κοσμήσαντες τὴν πόλιν ἡμῖν παρέδωκαν·
[29] τὰς δ’ ἰδίας οἰκίας τῶν ἐν δυνάμει γενομένων οὕτω μετρίας
καὶ τῷ τῆς πολιτείας ὀνόματι ἀκολούθους ὥστε τὴν Θεμι-
στοκλέους καὶ τὴν Κίμωνος καὶ τὴν Ἀριστείδου καὶ τῶν τότε
λαμπρῶν οἰκίαν, εἴ τις ἄρ’ ὑμῶν οἶδεν ὁποία ποτ’ ἐστίν,
ὁρᾷ τῆς τοῦ γείτονος οὐδὲν σεμνοτέραν οὖσαν.
[30] νῦν δ’, ὦ
ἄνδρες Ἀθηναῖοι, δημοσίᾳ μὲν ἡ πόλις ἡμῶν τὰς ὁδοὺς
ἀγαπᾷ κατασκευάζουσα καὶ κρήνας καὶ κονιάματα καὶ λήρους
(καὶ οὐ τοῖς εἰσηγησαμένοις ταῦτ’ ἐπιτιμῶ, πολλοῦ γε καὶ
δέω, ἀλλ’ ὑμῖν, εἰ ταῦθ’ ἱκανὰ ὑμῖν αὐτοῖς ὑπολαμβάνετ’
εἶναι), ἰδίᾳ δ’ οἱ τῶν κοινῶν ἐπί τῳ γεγενημένοι οἱ μὲν
τῶν δημοσίων οἰκοδομημάτων σεμνοτέρας τὰς ἰδίας οἰκίας
κατεσκευάκασιν, οὐ μόνον τῶν πολλῶν ὑπερηφανωτέρας,
οἱ δὲ γῆν συνεωνημένοι γεωργοῦσιν ὅσην οὐδ’ ὄναρ ἤλπισαν
πώποτε.
[31] τούτων δ’ αἴτιον ἁπάντων, ὅτι τότε μὲν ὁ δῆμος
δεσπότης ἦν καὶ κύριος ἁπάντων, καὶ ἀγαπητὸν ἦν παρ’
ἐκείνου τῶν ἄλλων ἑκάστῳ καὶ τιμῆς καὶ ἀρχῆς καὶ ἀγαθοῦ
τινὸς μεταλαμβάνειν, νῦν δὲ τοὐναντίον κύριοι μὲν τῶν
ἀγαθῶν οὗτοι, καὶ διὰ τούτων ἅπαντα πράττεται, ὁ δὲ δῆμος
ἐν ὑπηρέτου καὶ προσθήκης μέρει, καὶ ὑμεῖς ἀγαπᾶθ’ ἃν οὗτοι
μεταδιδῶσι λαμβάνοντες.


Ορισμένα στοιχεία για το κείμενο
πλαγιότιτλος: Η επιτυχημένη οικονομική πολιτική των προγόνων και η κακοδιαχείριση του παρόντος
Εκτός από τις προτάσεις που υπέβαλε για την καλύτερη διαχείριση των δημόσιων εσόδων της πόλης, ο ομιλητής τόνισε ότι οι σύγχρονοί του ενδιαφέρονταν αποκλειστικά για την κατάκτηση αξιωμάτων και ανέτρεξε στο ένδοξο αθηναϊκό παρελθόν, οπότε τα μεγάλα στρατιωτικά κατορθώματα αποδίδονταν σε όλο τον λαό και όχι στους ηγέτες του. Επιπλέον, θύμισε ότι κάποτε τα πολιτικά δικαιώματα θεωρούνταν προνόμιο όσων είχαν γεννηθεί στην Αθήνα και δεν παραχωρούνταν στους ξένους, όσο μεγάλη κι αν ήταν η προσφορά τους

προτεινόμενη μετάφραση:
Μτφρ. Κ.Θ. Αραπόπουλος & Ν.Γ. Κασιμάκος. [1939] χ.χ. Δημοσθένης. Λόγοι. V, Περί συντάξεως, Περί των συμμοριών, Περί της των Ροδίων Ελευθερίας, Υπέρ Μεγαλοπολιτών, Περί της ατελείας προς Λεπτίνην. Εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια. Αθήνα: Ζαχαρόπουλος.

Αλλά μα τον Δία τότε ταύτα μόνον ήσαν καλύτερα από τώρα, τα δε άλλα χειρότερα. Πολύ απέχει τούτο της αληθείας, αλλ' ό,τι θέλετε ας εξετάσωμεν. Οικοδομήματα μεν βέβαια και στολισμόν της πόλεως και ιερών και λιμένων και παντός ό,τι εξαρτάται από αυτά τοιούτον και τοσούτον κατέλιπον εκείνοι, ώστε κανείς από τους μεταγενεστέρους να μη δυνηθή να τους περάση, δηλ. μας άφησαν αυτά τα προπύλαια, τους ναυστάθμους, τας στοάς, τα άλλα, με τα οποία εκείνοι, αφού εκόσμησαν την πόλιν, μας τα παρέδωσαν.

Αι δε ιδιωτικαί οικίαι εκείνων, οι οποίοι τότε απέκτησαν δύναμιν τόσον μέτριαι και σύμφωνοι προς το όνομα της πολιτείας ήσαν, ώστε η οικία του Κίμωνος και του Αριστείδου και των ενδόξων ανδρών των χρόνων εκείνων να μη είναι όλως διόλου μεγαλυτέρα της οικίας του γείτονός του.

Τώρα δε, ω άνδρες Αθηναίοι, η πόλις μεν είναι ευχαριστημένη κατασκευάζουσα με χρήματα του δημοσίου οδούς και κρήνας και μικροεπισκευάς και άλλας ανοησίας ―και δεν λέγω ταύτα διά να κατηγορήσω τους εισηγηθέντας ταύτα, πολύ απέχει τούτο, αλλά διά να κατηγορήσω σας, εάν νομίζετε, ότι αυτά είναι αρκετά εις σας―, ατομικώς δε όσοι έχουν ταχθή επί κεφαλής μιας δημοσίας περιουσίας, άλλοι μεν έχουν κατασκευάσει τας οικίας των μεγαλοπρεπεστέρας των δημοσίων οικοδομημάτων, όχι όμως μεγαλυτέρας των πολλών οικιών, άλλοι δε έχοντες αγοράσει ομού τόσην γην, όσην ουδέ εις το όνειρόν των είδον καλλιεργούν αυτήν.

Όλων δε αυτών αιτία είναι ότι εις το παρελθόν ο λαός ήτο κύριος όλων και οι άλλοι όλοι ήσαν ευχαριστημένοι να επιτύχουν από αυτόν κάποιαν τιμήν ή αγαθόν ή αρχήν. Τώρα δε τουναντίον κύριοι μεν των αγαθών είναι ούτοι και διά μέσου τούτων όλα γίνονται, ο δε λαός έχει μεταπέσει εις θέσιν υπηρέτου και θεωρείται ως παράρτημα και σεις είσθε ευχαριστημένοι δι' όσα σας δίδουν και λαμβάνετε.
πηγή κειμένου: www.greek-language.gr

Κύριο συντακτικό φαινόμενο στο κείμενο:ομοιόπτωτοι και ετερόπτωτοι προσδιορισμοί
Προτεινόμενες Ασκήσεις:
1. Να γίνει χρονική αντικατάσταση:βούλεσθ’, λελεῖφθαι, λελεῖφθαι, πράττεται
2. Να αναγνωρισθούν γραμματικά:ἰδίας,σεμνοτέραν,ταῦτ’,ὄναρ,αἴτιον,τοὐναντίον
3. Στις παρακάτω προτάσεις, να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές ώστε να αναφέρονται στο παρόν και στο μέλλον
Α.
οἰκοδομήματα μέν γε καὶ κόσμον τῆς πόλεως, ἱερῶν καὶ
λιμένων καὶ τῶν ἀκολούθων τούτοις, τοιοῦτον καὶ το-
σοῦτον κατέλιπον ἐκεῖνοι ὥστε μηδενὶ τῶν ἐπιγιγνομένων
ὑπερβολὴν λελεῖφθαι, προπύλαια ταῦτα, νεώσοικοι, στοαί,
τἆλλα, οἷς ἐκεῖνοι κοσμήσαντες τὴν πόλιν ἡμῖν παρέδωκαν·
Β.
τούτων δ’ αἴτιον ἁπάντων, ὅτι τότε μὲν ὁ δῆμος
δεσπότης ἦν καὶ κύριος ἁπάντων, καὶ ἀγαπητὸν ἦν παρ’
ἐκείνου τῶν ἄλλων ἑκάστῳ καὶ τιμῆς καὶ ἀρχῆς καὶ ἀγαθοῦ
τινὸς μεταλαμβάνειν
Πηγή: http://ephilologos.blogspot.com